Türkiye’de engelli bireylerin araç sahibi olma sürecinde önemli bir dönüşüm yaşanıyor; Özel Tüketim Vergisi (ÖTV) muafiyetine yönelik yasal düzenlemelerde yapılan değişiklikler, hem yerli üretim şartını hem de satış süresini kapsayan yeni kriterler getirdi. Resmi Gazete’de yayımlanarak 1 Ocak 2025 itibarıyla yürürlüğe giren bu karar, engelli vatandaşların ÖTV’siz araç alma koşullarını yeniden şekillendiriyor. Peki, bu değişiklikler neler getiriyor, ÖTV muafiyeti hangi durumlarda geçerli ve ÖTV’siz araçlar kaç yılda satılabilecek? İşte tüm detaylarıyla yeni düzenleme ve engelli bireyler için araç alım sürecindeki güncel bilgiler.
ÖTV Muafiyetinde Yerli Üretim Zorunluluğu
Otomotiv sektöründe 2025 yılı, engelli bireyler için ÖTV muafiyeti kapsamında köklü bir değişiklikle başladı; artık bu muafiyetten yararlanabilmek için araçların Türkiye’de üretilmiş olması ve en az %40 yerlilik oranına sahip olması gerekiyor.
Resmi Gazete’de yayımlanan Cumhurbaşkanı Kararı’na göre, ithal araçlar ÖTV muafiyeti kapsamından tamamen çıkarıldı. Bu adım, yerli otomotiv sanayisini desteklemeyi ve ithalatı azaltmayı hedeflerken, engelli bireylerin araç tercihlerini de doğrudan etkiliyor. Daha önce marka ve model sınırlaması olmaksızın ÖTV muafiyetinden faydalanabilen vatandaşlar, artık sadece Türkiye’de üretilen araçlara yönelebilecek.
Elde Tutma Süresi 5 Yıldan 10 Yıla Çıkarıldı
Yeni düzenlemenin bir diğer önemli maddesi, ÖTV muafiyetiyle alınan araçların elde tutma süresine dair değişiklik; bu süre 5 yıldan 10 yıla uzatıldı. Yani, engelli bireyler adına ÖTV’siz satın alınan bir araç, alındığı tarihten itibaren 10 yıl boyunca satılamayacak veya devredilemeyecek. Eğer bu süre dolmadan araç satılmak istenirse, muafiyetten yararlanılan ÖTV miktarı geri ödenmek zorunda kalınacak.
Bu değişikliğin amacı, ÖTV muafiyetinin suiistimal edilmesini önlemek ve araçların uzun vadeli kullanımını teşvik etmek olarak açıklanıyor. Engelli bireyler için bu durum, araç yenileme sıklığını azaltarak daha uzun süreli planlamalar yapmayı gerektirebilir.
ÖTV Muafiyeti Hangi Durumlarda Geçerli?
Engelli bireylerin ÖTV muafiyetinden yararlanabilmesi için belirli şartların sağlanması gerekiyor; öncelikle kişinin engellilik oranının %40 veya üzerinde olması şart koşuluyor. %90 ve üzeri engel oranına sahip bireyler, aracı bizzat kullanmasalar bile bu haktan faydalanabilir ve araç bir yakını tarafından kullanılabilir. %40 ile %89 arasındaki engel oranına sahip kişiler ise aracı kendileri kullanacaksa, sağlık raporunda “özel tertibatlı araç kullanabilir” ibaresinin bulunması ve ehliyetlerinin bu duruma uygun olması gerekiyor. Ayrıca, yeni düzenleme ile araçların yerli üretim olması zorunluluğu getirildiğinden, ithal araçlar bu kapsamda değerlendirilmeyecek.
Hangi Araçlar ÖTV Muafiyeti Kapsamında?
Türkiye’de üretilen ve %40 yerlilik oranını karşılayan araçlar, ÖTV muafiyeti ile alınabilecek modeller olarak öne çıkıyor; işte bu kapsamda yer alan bazı araçlar
Togg T10X: Türkiye’nin yerli elektrikli aracı, %51’in üzerinde yerlilik oranıyla dikkat çekiyor.
Fiat Egea Ailesi: Bursa’da üretilen bu modeller, %52-62 yerlilik oranına sahip.
Renault Clio: Oyak Renault fabrikasında üretilen Clio, %40,6-69,5 yerlilik oranıyla listede.
Renault Megane: Türkiye üretimi olan Megane, %40,6-57 yerlilik oranı sunuyor.
Renault Duster: Yeni başlayan üretimle birlikte yerlilik oranı artıyor.
Hyundai i10, i20 ve Bayon: Kocaeli’de üretilen bu modeller, %57-64 yerlilik oranıyla muafiyet kapsamında.
Toyota Corolla ve C-HR: Türkiye’de üretilen Toyota modelleri, %44-49 yerlilik oranıyla seçenekler arasında.
Bu araçlar, engelli bireylerin ÖTV muafiyetiyle satın alabileceği güncel modelleri temsil ediyor; ancak araçların donanımına ve engel durumuna uygun özel tertibat gereksinimlerine göre ek düzenlemeler gerekebilir.
2025 Engelli Araç Limiti Ne Kadar?
2025 yılı için ÖTV muafiyetli araç üst limiti, yeniden değerleme oranıyla güncellendi; 2024’te 1 milyon 561 bin 255 TL olan bu limit, %43,93 artışla 2 milyon 247 bin 114 TL’ye yükseldi. Bu tutar, aracın tüm vergiler dahil nihai fiyatını kapsıyor ve engelli bireyler bu limite kadar olan yerli üretim araçları ÖTV’siz satın alabilecek. Yeniden değerleme oranı, Türkiye İstatistik Kurumu’nun (TÜİK) enflasyon verilerine dayanarak belirleniyor ve Cumhurbaşkanı’nın bu oranı artırma veya azaltma yetkisi bulunuyor. Bu limit, engelli vatandaşların daha geniş bir model yelpazesinden seçim yapmasına olanak tanıyor.
News
